قادین لارین پایی شعر دونیامیزدا

 

رضا همراز

 

تاریخ و کولتوروموزون قیزیل یارپاقلارین واراقلایاندا ؛ هارادا گوزل لیک آشیب داشاندا اورادا قادین ایزی گورمک مومکون اولور . دوغروسو قادین لارین امک لرین یاشادیغیمیز دونیادا هانسی اولچو لر ایله اولچمک اولار ؟ اونلار اوز ارلری ایله سحر ائرته چاغیندان ؛ گئجه باش یاسدیغا قویانا کیمی ؛ سو دورار ؛ آنجاق بونلار دورمازلار .شهر ائولرینده یا خود محیطینده بیر تهر ؛ کند ائولرینده یا خود محیطینده ایسه بیر تهر . ماراقلی بوراسی دیر کی قارین لار بو آغیر مسئولیت و چابالارا باخمایاراق ؛ تاریخ و ادبیات دونیاسیندا دا گوزه کلیم ایزلر بوراخیرلار کی ادبیات و تاریخ صحیفه لریمیزه گوز سالاندا ؛ داها جلوه لی گورمک اولور . حله نئچه ایلدن بری اوزل آرشیویمده اولان قادین شعرلریندن اورنک کیمی بیر یئره توپلاماغین بو ایل بیر نیسگیل کیمی سایین اوخوجولارا تیکه توتماغی اوره یمده کئچیر سه مده ؛ ایندی اونلاری تقدیم ائتمک ایسته ردیم . آنجاق بورادا یالنیز شعر دیرسه بیر نمونه ده منثور شعرده " اکرم خانیم نجاری " دن بو یازی ایله تقدیم ائتمک ایسته ردیم . «خوش گلدين دئمه‌ييني هئچ گؤزله ييرم. بئله دئسه‌ده من ائشيتمه‌رم، بو سؤزلري اوندان ائشيتمه‌يه آليشيق دئييلم. گؤروب قاييدارام. آمما گلمه‌ييمين نه دنيني سوروشورسا نه دئيه‌جه‌يم.» اؤز- اؤز دوشونوردو. قاپيني دؤيمه‌دن قاييتدي.       

بيري گئدر،

بيري قالار.

بيري گئدر،

بيري باخار.

بيري گئدر.

بيري يانار. "

 

دونیا قادین گونون بوتون آذربایجان قادین لارینا قوتلو و موتلو اولسون دئیه ؛ آنا - باجی لاریمیزین اللریندن اوپوب اوست سطیرلرده دئدییم کیمی قادین لاریمیزین شعرلریندن بیر دامجی سینا سیزی قوناق ائتمه یی نیسگیل تیکه سی کیمی نقدیم ائدیرم .

 1- رقيه مسيحا

 

سنين گؤزون

       منيم گؤزوم

بير كرپيچدن جورله نيب‌دير

        ساري

              قيرميز

                    آغ كرپيچ

هاميسي داما ايشله‌نير.

بو بئله ائولرده

نئچه آتوشكه واردير كي،

دوزولوب كوچه‌يه ساري؟

 

2

چاغ‌سيز گئجه‌ده

            ناماز قيليرام. . .

و بارماغيملا سوچ‌لاريمي ساييرام. . .

صوبح اولوب‌دور

              من هله

                  سوچ‌لاريما ناماز قيليرام!

من ده گؤيه گئده‌جه‌يم؟

              ساچيمين دا كؤلگه‌سي قارا

              بيله‌نگيمده‌كي قول‌باغيمين دا

تك منم

         و

          كوچه‌يه سَپيلن سويون سسي؛

بودور:

قوزو ايله جاناوارين

آداملا آدامين ايشي.

3

گئيينمه‌لر

كئچينمه‌لر

       بوي آتمالار

بير گون يوموب

بير گون باخماق

      بونلار نئجه مثل‌ديلر؟

پالتاريميز

ياتماغيميز

سحر ياتيب

آخشام‌اوستو سويونمالار

                   مثل كيمي گؤرونورلر

يئل قالخيزير باشيمداكي كالاياغيمي

                              دابان اوجو. . .

سس اوجالير

        قارغا قاچير

            قارتال اوچور

كالاياغيمي يئل آپارير

سن ده غافيل،‌ من ده غافيل.

 

2- ليلي كحالي

 

باليق‌چي‌لارين ماهني‌سي

 

 

دنيزين تورونا دوشن باليق‌چي‌لارين

نه ساحيله بير اؤلوسو گلدي

                    نه لؤتگه‌نين سينيغي

دنيزين تورونا دوشن باليق‌چي‌لاردان

دالغالار گلدي

          باليق‌چي‌لارين ماهني‌سيني دييه ـ دييه

          باش‌لاريني ساحيله چالا ـ چالا   

 

 

·         ايشيق اووچوسو

 

ساحيله گلدي باليق،

                  كيشي‌سيز

لؤتگه‌نين ايچينده تور

تورون ايچينده دورولوق

او گئجه ياشلي گؤزلر گؤنده‌ر‌ديلر

                                      آيا ساري

كيشيني تاپديلار

قاييتارماديلار.

 

·         وطن

 

گئديرم

اوره‌ييم اؤز يانيمدادير

كوراوغلولار سسي،

نبي‌لر داغي،

ساراي‌لاري دنيزي،

آشيق‌لار سازي،

وطنين تورپاغي اووجومدادير

گئديرم، اوره‌ييم اؤز يانيمدادير

 

3- ريچارد براتيگن

فرانسيزجادان چئويرني: خیوولی فريبا امامي‌زاده

 

سن او قده‌ر گؤزل‌سن كي

هر آن ياغيش تؤكولور

آه، «مارشا»

ايستيرم سنين گؤزللييينين ساريليغيني

بوتون مدرسه‌لرده اؤيرتسين‌لر

كي اوشاق‌لار بيلسين

موسيقي كيمي حضورلودور تانريميز

و قوتسال بير سازا بنزه‌ر سسي

ايستيرم مدرسه‌ كارنامه‌لري بئله اولسون:

ـ اينجه و سايدام شئي‌لري اويناماق: 20

ـ بيلگي‌سايار سئحيري: 20

ـ سئودييين بير كيمسه‌يه مكتوب يازماق: 20

ـ باليق‌لارين حياتيني دوشونمك: 20

ـ ساري اوزون ساچ‌لاري‌نين گؤزللييي «مارشا»نين: 1+20

 

 

اونودولموش پاييز

4- گيوم آپولينئر

فرانسيزجادان چئويرني: خیوولو  فريبا امامي‌زاده

اونودولموش پاييز و سئوداليق

سن اؤله‌جك‌سن كولك‌لر اسن زامان

                             قيزيل گول‌لرين قيرميزيليغيندا

قارلار گلن زامان

            ميوه باغ‌لاري‌نين باغريندا

***

چاره‌سيز پاييز

اؤله‌جك‌سن آغليغي‌نين ايچينده قارين

                        ميوه‌لرين كالليغي ايچينده

اوجاليغينين اوزونده گؤي‌لرين

قارتال‌لار هاوادا اوزورلر. . .

***

گؤل‌لرين اوزاقليغيندا جئيران‌لار سسله‌نير

و من سئويرم، آه، او موسم كي سئويرم سسيني اينيلتيني!

ميوه‌‌لر ال دَيمه‌دن دوشورلر

اورمان‌لار كولكه تؤكورلر

            بوتون گؤز ياش‌لاريني يارپاق ـ يارپاق

       

 

5- شلاله جوانشير

 

بورادا سس‌لر كسيلير          

گؤزلر اؤيولور 

دوداق‌لار تيكيلير       

حسرت ياغيش‌ كيمي گؤزلردن آخير

اوره‌ك‌لر بولودلار كيمي توتولور       

سسيميز ديوارلار آراسيندا حبس اولور      

بو سينيق اوره‌يي گؤ‌ي‌لره توتماق ايسته‌ييريك    

بو اوره‌ك بؤيوك‌دور، گؤي‌لره سيغماز          

                           حسرتيميز اؤزوموزه

                                   اوره‌ييميز اؤزگه‌يه      

بيلميرم، بلكه بو گون‌لرين سونو وار           

بلكه بو ياغيشين سونو وار

 

 

6- طيب يانار

 

 

داها يئتر. . .

 

نه گئجه‌لر كي،

نه گئجه‌لر كي سنه آغلاماديم.

دارا چكمه‌دين گؤزلريمدن،

                              سن.

داها يئتر. . .

منه اؤلمه‌يه‌نه ياشاماياجاغام

منه ياشامايانا اؤلمه‌يه‌جه‌يم.

 

 

·         هايقيريق ـ قيشقيريق

 

سوكوت دئيه‌ن سؤزو

دئيه بيلمير،

         هايقيريق،

               قيشقيريق.

سوكوتون دا اؤز ديلي وار. . .

        همده چوخ آچيق،

                  چوخ غريبه!

بو سسي قولاق گؤرور، گؤز ائشيدير.

 

 

·         زيروه

 

زيروه‌ني باشا دوشماق اوچون

هردن،

    ائنمه‌لي‌سن،

          زيروه‌دن.

. . . بنؤوشه قوخولو ياشيل مه‌هي،

تانري‌نين دوداق‌لاريندا گون باتان چاغي

                        قيرميزي ايپك گولوشو.

و

دالغانين،

آغ، نارين لپه‌سي كيمي،

       سيس دومانين آخيمي‌ني

 

7- نيگار خياولي

 

من ساوالان گؤيلرينين

قاطارلانان دورناسييام

داغلار داغي سهنديمين

ذيره سينين سال بوزويام

قارانليقدا پاريلدايان

ايشيقلي دان اولدوزويام

نيگارييام كوراوغلونون

چئنلي بئلين آوازييام

پاييز قيشام، بول ـ بوستانام

باغچالارين ياي ـ يازييام

قويون ـ قوزو سوواريلان

بولاغلارين يارپوزويام

صاف سينه لردن سوزولن

عاشيقلارين آوازييام

يازيچيلار اوره يينده

يازيلماميش بير يازييام

باغيرميشام ، بوغولموشام

ائلين قاداغلي آغزييام

كرمين سازينين سؤزو

اصلينين ايچگين رازييام

تاريخده ديللرده گزن

(( حلاج)) لارين بوغازييام

(( سهندين)) چاتلايان باغري

(( شهرياريمين)) قيزييام

آلنيم آچيق ، باشيم اوجا

آذربايجانين قيزييام !

 

 21 آذر

 

چؤللره دوشموشم ؛ هاوا گليب باشيما آي ائللر!

دئمه يين هاوامي ايتيرميشيم؛ گولمه يين منه

 

گونلرين بير گونو گلدي بير كيشي

جان جان دئييب

باشلاديق آغير بير ايشي

او گوندن بري 65 يول دارا چكيلديك

ايليم ايليم ايتيليب سورگون سورولدوك

 

دئمه يين هاوامي ايتيرميشيم؛ گولمه يين منه

بير گون گلين كؤچوردوم

اوگونه دك 33 يول و اغز اليني دارا چكميشديلر

آتام باربار باغيردي

آغ گرده ييمه قارادان اؤرپك سالدي

دئدي : «واغزالي سيز گلين كوچمز

بو توي بودويون آخير بره بيتيرمز

منيم قيزيم هاواسيني ايتيرمز»

 

قينامايين آي ائللر ؛ گولمه يين منه

دئمه يين اوزومو ايتيرميشم

اؤزومدن اوزوم كوسموشم

 

بومويدو آتامين خئير دوعاسي منه

بومويدو ائل بولاغيندان سرين سولارين شيرين شيرين آخماسي منه؟

 

اينانديرين مني آي ائللر ؛ اينانديرين

بئله دولانديرين مني آي ائللر ؛ دولانديرين

 

سيز قولو باغلي قوللار

يه هر سيز آتلارا اوتوران قيزلار؛ اوغوللار

سيز مي دئييلدينيز ياللي گئتدينيز؟

ياشيل دره لري سيخيب ؛ اولو داغلاري آشدينيز

سيوري قايالاري ياريب ده لي دنيزلردن داشدينيز

دوغان قيزلاري بيزه گلين گتيرن سيز مي دئييلدينيز؟

ار اوغلانلاري آرماغان گتيرن سيز مي دئيليدينيز؟

 

گؤزومون تيتره ين ياشلاري؛

اته ييمين اسن گوللري

اعدام عسكرلرينين چكمه لرينده دالغالاندي

اللرين توموب مات قالدي

اوره ييمه قان دام دي ؛ سوسوز ديليم ياندي

65 يول ساچيمي هوردوم آچيلدي

هوردوم آچيلدي

يئنه هوردوم

اعدام مئيدانلارينا ايته لنن ايگيدلر گوردوم

 

آما بو گئجه

بو گئجه گلينلر گرده كلرده گؤزله يير

قيرميزي دوواغلاردا گيزله نن واغزاليني گوزله يير..

 

بو گون دوغان كؤرپه لر

وطن آدلي بير يئري كسيلن گؤبكلرينده سيزلايير

اوي كورپه لر سيزلايير.

 

8- مليحه عزيزپور

 

 

بيز كي عئيني زاماندا

چيخديق آلما داشيماغا

بس نئجه اولدو

سن

قانادلانيرسان اوچماغا

من

هله اوشودوم ها اوشودومده قالميشام

 

2

بير كيشي‌ني

باغيرساغي ايله آسيب لار. 

دئييرلر

            بير گئجه‌ليك

                                    چؤره‌ك اوغورلاميشدي!

 

 

3

آنا!

مني قارنينا قايتار نه اولار

بيلميرسن بو ياشام آدلي    

            آغزي قانلي جاناواردان

                        نئجه قورخورام آي آنا!

يالواريرام       

     قارنينا قايتار

             و دوققوز مين آيليغيمدا بئله           

                                                دوغما مني آي آنا

 

6

سندن دؤنور‌م

   او قده‌ر بؤيوموشم كي،    

      شهر قالخيب آياغيما       

من

دوپ ـ دولويام بو آخشام       

                        اوره‌ييمي‌ پاتلاماق ايسته‌يير‌م آووج‌لارينا    

                                                            «نار» كيمي          

سندن دؤنور‌م

            اؤزومه وارا بيلمه‌ميشم هله           

                                                مني توپلاسانا ايچيمه

 

7

باخ

هئچ نه ماراغيمي چكمير بوگون!    

تبريز،

يازين ايلكين گون‌لري اولدوغو،

گولوستان باغي،

چيچك نفسي،          

گجيل قاپي‌سي،       

و، اورادا كيتاب ساتان           

«هيستريانيك» بير اوغلان! 

اوزگون گئديرم          

داشي قالديريم‌لاردان اؤتورم،         

مفتيل‌لره سيغينان «ارك»، 

داريخمامي داغيتماق اوچون          

اوزون سوره دوروب باخديغيم

كؤهنه كيتاب‌لار- قزئته‌لر،    

ساقيزساتان يازيغيم گلن اوشاق،  

باشماق‌تيكن كيشي،           

تاباقچي‌لار،    

و حتا   

ديليمه حاولايان بير ايت تؤره‌مه‌سي بئله                                                                                     ماراغيمي چكمير بوگون

يالنيز

ال‌لريني دوشونور‌م اوزاق‌لاردا       

آي ايشيغيني،          

بير ده، بوتاسيندان اوزوله‌سي دوران         

ساري يازقيلي بير قيزيل گولو         

 

 

طالئعيميز قان قوخويور    

بويور ايله‌ش اوره‌ييمده بير آلما سوي

قوي ايستيبداد اوتاغيميزا بئله گيرسين

هئچ داريخما

بو، پيس قوخولو قارا بؤجك

گلدييي ‌تك، گئده‌جك ‌ده       

سن گولومسه

ال‌لريني اوزالت منه 

سيبئرياني- قوطبو دا آنسان بير آن

هئچ آنديرما   

ال‌لريمي توت - منيمسه

ياشيل- ياشيل دانيش لوطفن

حيس‌لريمي ماوي‌لشدير

تورپاغيميز- خريطه‌ميز

قان - قيرميزي بولونسه ‌ده 

هئچ آلديرما   

بو اولو يورد بيزيمكي‌دي      

سن گولومسه      

گله‌جه‌يين بخته‌ورليك اوشاق‌لاري‌ بيزيمكي‌دي    

اوجا طالئع بيزيمكي‌دي        

سن گولومسه      

سن گولومسه

10

گل تانريني ياري بؤله‌ك

ايستي بير ال چؤره‌يي تك   

بير پارچاسي سنده قالسين

پارچاسيندا    

اؤكسوز اوشاق‌لارا وئره‌ك

گل دونياني ايكي بؤله‌ك

حاقلي دده ماليميز تك         

گؤزه‌لليك‌لر سنين اولسون  

پسيليك‌لري   

پاخيل‌لارا پاي گؤنده‌ر‌ك

سئوگيني گل بؤلوشدور‌ك   

بير قيرميزي آلما كيمي        

گوله - گوله

بير ديش سن وور

بير ديش ده من

يوخ يوخ

سني بؤلنمه‌ر‌م         

تانري‌لا ‌دا،      

دونيايلا دا،

سئوگي‌له ‌ده،           

سنين‌له ‌ده،   

سن    

بوتؤولوك‌جه منيمكي‌سن    

                                    بيرتك منيم

 

9-    شبنم ناصح    

 

كروان كئچير

                        

كروان كئچير  

آغ بير بولود    

كروان كئچن يوللار اوسته    

                 كولكه سالير.        

من قاچيرام اونو توتام          

ييخيليرام       

ييخيلاندا         

گؤزوم دوشور

قوم اوستونده قالان ايزه       .

××××××××××××××××××××××××××××

  گونده‌ليك ديواري

  چوخدان ديركي يازانميرام 

كلمه‌لريم چوخ‌دان‌ديركي بوغولوب دور      

        كؤزله‌ريمين گؤزگوسونون بوغازيندا   

كؤرپه‌له‌نير دوداغيمدا           

ايل‌لر- ايل‌لر   

هارايلانميش نغمه‌له‌ريم      

بلكه هوپسون گونده‌ليگين دوواريندان       

ياشيل‌لانان آداملارين بوغازنيا         

چوخ

        چوخ داندير يازانميرام.  

باغبان

اجل دئمك      

بير باغبان دير

بو دونيانين مئشه‌سينده      

اولوشكه‌يه‌ن آغاجلار خزللرين توكه- توكه 

خول بوداغين داللاياراق       

تزه چيخان چيچك‌لره 

ياشاييشي امكان‌لادير.        

××××××××××××××××××××××××××××

اوزون يول

گؤزله‌ريمدن بويلانيرام          

اوره‌كيمدن بيراوزون يول چكيليبدير خيابانا 

هي باخيرام او يولا   

بلكه گلدين    

نه دئيييره‌م    

دئيينيره‌م اؤز- اؤزومه           

مندن بتر        

نئچه آج قورد اولاييرلار خيابانين اوتاييندا    

بلكه سنده اشيديرسن ؟     

اوره‌گيمي، گؤزله‌ريمدن توپوروره‌م خيابانا.

يئل، نانجیب بير قادين كيمين هاي- كوي سالير    

ائله‌بيل كي آتيب‌لار   

اونودا بير قودوز ايتين قوجاغينا       

                        منيم كيمين.  

سن گلمه‌يبسن        

من هله ده دئيينيره‌م اؤز- اؤزومه.  

 

يئل، ديواري، يئري، گويو جيرماقلايير          

                                منيم كيمين.

 

10- حميد هريس چي

كوچؤره‌ن : آيدا عبادپور

شمس تبريزين شعري

                                        

                                        

 اي منه بيزه‌ر اينسان           

من دائيم سني آختاريرام     

بو عالم آغي قاراني اؤزونده بيرلشديرير    

                               قورخونج آغجا قاييلنيدي                                                                                   بوچوندان آيدييلنيدي     

 

گؤيده كي اولدوزلاري قورو مئيوه كيمي    

                                  سويا سالمان لاريميدي                                  

                                  بو چوخدان آيديينيدي                                                                         

اي منه بنزه‌ر اينسان سن هارداسان؟       

هارداسان ياخينداسان         

پرده‌نين آرخاسينداسان،      

اوه‌يين داريخير                      

الينده كيبريت قوتوسونو      

                 اوينا تما قداسان          

بواوجوز شوربالارين بوغوندان ترله‌ميش                                                   

گوزگولرين اوسونده 

من بارماغيملا هانسي سؤگيمين آديني يازيم؟    

بيلميره‌م اؤلوم،         

             يوخسا قاليم.           

بلكه گئديم او منه بنزه‌ر اينسان                                                      

                     آختاريم تاپيم،   

بيرعسگر كيمي بئل كمرينين توققاسيني

                          سيليب ياريلداديم،  

اونون قاباغينا چيخيم؟         

آغ ائو قيزيل مئيدان سؤزلرينده‌كي

رنگ‌لره اولان قديم ايناملارا.

                 بلكه ده يالانلارا،   

من ده بير اينام          

            قالماييب،       

زامان بيزه وئردييي               

               معاشلاري آزالديب

بيليره‌م، منه او اينسان         

گليب بورالاردا مني  

                  آختاريب

آنجاق ياپماييب      

بورداكي يازي ميزلرينين اوسونه    

            فاهيشه‌له‌رين تئلئفون نؤمره‌لري   

                                    يازيليب           

كيم گليب، بيلديي باشقا نؤمره‌لري ده       

                    اورا آرتيريب،      

ميرلرين اوستونده بوش يئر قالماييب!        

                            بوتون بونلار           

                           منيم وارليغيمي سارسيدير          

اي، منه بنزه‌ر اينسان، ايندي، گون

بيزيم گؤوشوموزون واختيدير!!!      

 

 

11- سكينه پورحسين

بير آربا سوكوتونو بؤلموشدو

ايكي آداملا

آدامين بيري، بير ساختا ساري ساچلي قيزايله

بيريسي ده، گؤمور باخيشلي يول ايله.

 

************

داها اللرين

ساچلاريما ماهني اوخومور

اوزون قارانليغا

زاغلي گونشين

 (nağilin) ناغيلين حؤرمو

قاراسين گؤرورسن

گئديرسن

داها دؤنمورسن

گونش دؤنور

ـ اؤلور ـ

ياسيندا اوشاق ساچلاريم گلين چيخير.

 

*********

12- سعيده اشرفي

قيشدير

و من اؤزومه بورگه‎لنميشم

منيم دونموش باشماقلاريم

بوتون بوزلاري سينديرير و سويوق گؤزلريمين بوزون اريدي

آما من يئنه‎ده

يئرين دونموش اوره‎يينده

يازي آراييرام.

 

********

 

13- ائلناز نستوه

من‎لييم

ديزيمده‎ن قورو يوللارا سوسوزلايير

ايللر

يانقيمدا ساييلير، بوجاق‎سيز

 

قوناقليغيندا سون نوتقا دئييلم

توپال دويغولاريم

آياق قابيندا تاققيلدايير

 

********

ائلناز نستوه

بو گئجه قارانليق بويو

اولدوزلاري ايچمك ايسته‎ييره‎م

و،دوداقلاريمدان بيره‎رـ بيره‎ر بيچمك

گؤزلريمين قوناقليغيندا بير، يالنيز بير كره اويناماق

و، كپنك‎لرايله دونماق ايسته‎ييره‎م بو گئجه!

گئجه‎دير و گؤزلريم اوزونتولاردان اوزاق

اوزاق ـ اوزاق اوزانماق ايسته‎يير گؤزلرينه

بو گئجه گؤنلومجه قويلانماق ايسته‎ييرم

 

ائلناز نستوه

يابانجي ايزلرين چيرپينتي‎سي

گؤزلرينده يومولور

اللرينده سازاق

آرديندا پوزولموش ثانيه‎لر

تيتره‎يه تيتره‎يه زيروه‎له‎نير

سوزولور ياساقلار

بويلو خاطيره‎لرين چيينينده‎ن

قاماشير باخيشلارين

ديزلريمده

 

14- پرنياز محمدي

اوره‎ييمين قاني ايله

گؤزلريمه سورمه چكديم كي آيدين گؤره‎م سني

آيديننين ساراسيني

سئللر آپاردي

منيم آيدينيمي

يوخو!

 

********

پری ناز محمدي

دالغين ـ دالغين اودورسان

باغريندا توره‎نين آذري

كؤزه‎رير،آليشمادان

اؤره‎يينده دويغولار

تئل ـ تئل حؤرونو

گؤنشين ساچلارينا

ياناغين اوسته نيسگيل‎لر چايي

مئشه‎له‎نير باخيشيندا

بير، شن حاياتين ديله‎يي

 

********

15- رؤيا اصغرزاده

سؤزلريمي سالخيم ـ سالخيم آسلاييرام

بير قانا كيمي

بورا آسمالاردان دولودور

گلمه‎يه‎جكسن مي؟

 

********

16- زينب حسن زاده

سني آزديرماغا

داغينيق شكيل‎لر چكديم بوش تابلوووما

سن آزمادين

چكدييم شكيل‎لر

مني آزديردي

 

********

17- سهيلا جولايي

كؤچه‎لره سو سپديم كي

يار گلنده توز اولماسين

يار گلمه‎دي

بوز باغلادي

 

********

18- مريم زرع چاركي

دده‎مين چؤرتگه‎سيني اوغورلاميشام

ساليرام حئسابا

ساييلماق گونودور و سئوگي تومن ـ تومن اوجوزلاشير

تانري‎لارادا بؤيوك بير قوماري اوتوزولموش

و

بونا آسيلميش ساعاتلاردا آغلايير

ساتيلماق گونودور بو گون

چورتگه‎نين دنه‎لري بير بيرينه ياپيشير

آييريرام

چوروموش دنه‎لري اوغولور

توكولور كاغيذا

قونور دومانلي گؤزلريمه

و ساتيلميش شعرلره

 

19-  آلما موغانلی

 

گؤلگه­نی مندن آلسالار

گونده قاليب ياشارام       

يوخونو مندن آلسالار        

اوياق قاليب ياشارام       

سويو مندن آلسالار        

 سوسوز قاليب ياشارام     

آنا يوردومو مندن آلسالار   

ياشامارام، جان وئريب اؤله­رم.

 

 

آه اي وطن،                                         

من سنسيز ساحيلده اؤلن بير آل‏باليغام    

سولموش بير گولم                         

كؤكوندن چيخان بير آغاجام                

پاسلانميش بير دميرم سينميش بير سازام   

چوخ اوخشاتسام آداما:                               

من سنسيز                         

آد - سان سيز بير آدامام        

 

 

آي، اولدوزلارين اته­يينده اوتورموشدو                    

يئره باخيب حسرتله دئدي :               

كاش اوردا اولايديم

 

بير قهرمان كيشي دوستاغدا                             

 بير كيچيك آتوشكه­نين آراسيندان گؤيه باخيب دئدي:

 كاش اوردا اولايديم

 

آيي يئره يئتيرديلر                                       

هچ كيمسه اونو باغرينا باسمادي                   

قاييتماق ايسته­دي              

 

قهرماني دارنان گؤيه اوجالتديلار                        

آمما... او قاييتماق ايسته­مه­دي       

 

                  

 سنه باخديم اوره­­­ييم توتولدو                   

 اوره­ييم ياندي              

اؤزومه باخاندا                                

              اؤزوم ده بير اودون كيمي يانديم، اودلانديم       

بيزه باخان­لار نئيله­يه­جك؟   

 

 

عاشيغا دئديم: قاراباغ شيكسته­سيني چال                               

دئدي: هله دستماز آلماميشام                          

    

ساچ­لاريني داراماغا گوزگو ايسته­دي 

گؤزلريمي قويدوم قارشينا             

 ساچين دارادي...                    

اؤزون بزه­دي...                  

گؤزلريم كور اولدو                 

گوزگويه ده بئله باخسايدي          

چوخدان سينميشدي گوزگولر     

 

 

20- نجيبه خروشي

 

كوچه‌لري دولانديم

تك باشينا هر يانا قاشديم

اوره‌ييم يوخلوغوندا ياسلي

و كوچه‌لرين هاميسي قاپالي

گؤيه باخاركن گؤي ماوي

نه اوچون منيم اوره‌ييم قانلي

هارداسان اي دنيز اوره‌كلي سئودام

هارداسان اي ياغيشدان سايدام

 

21- شهلا شمس

 

بودونيادان!

           

سنسيزم من 

بو شهرين اؤره‌گينده.           

آتديم‌لارام كوچه كوچه،        

بلكه گؤره‌م بير آن سني      

و يالقيزليق خاطيره‌ده‌ن       

و يوخسوللوق محبت‌ده‌ن    

هرنه كي وار-           

آچام سنه،     

بو دونيادان!   

 

علامت

قارا گونلر،      

اوره گيمين سيغينتي‌سي   

و تك ليگين،   

بير پاراسي،  

سنسيزنيگين علامتي.         

 

خال    

زامانين قلبيده           

بير تالاخال‌وار!           

بير تالاسي قارا         

بير تالاسي آخ           

كيمسه ييرين بسله‌ر،           

ياراشيق اوچون.       

كيمسه نفس اوجوندان،      

قلبينه ويرار!  

 

 

آجي!  

دينمه.

ياواش.           

دينله مني-    

باشيمدا آغري سچرايير.      

گؤركي           

آي‌نين

دوغان چاغي،           

گؤز آجي‌سين           

ده‌ره‌ن

جايير؟!

 

22-شهلا شمس

 

يولوم ‌كي دوشدو مكتبه      

گيزلي حيس‌لر بورودو مني 

آي‌لار ـ ايل‌لر اؤتدو نئجه؟     

بيلمه‌ديم‌ هئچ        

يارانديم‌ قلبيمده‌كي دالغا‌لارلا          

                   يئني‌ ـ يئني فيكيرلرله   

                   دويمالارلا

آرزولار گمي‌سيني دئه‌سن 

دوشوندويون قده‌ر سوردوم.           

محبتين كؤزو قالدي، 

صوبحون آخار تئل لرينده.     

يالنيز قلم سوزدو منه.          

شعرلريم خز‌ل تؤكدو

و شاعيرلر سفره‌لرده           

بوتون جام‌لار وجودونا           

شعر سوزدو  

مئيل‌ دوردو.   

او حالدا من    

طالعيمده،      

عشقين شيرين حئكايه‌سيني         

مشق ائديرديم.        

ياشيل گييه‌ن‌ آغاج‌لاردا         

يارپاق‌لارين قلبينده‌كي        

حاق سسينه 

دوز سَپيرديم!

سانكي روحوم،         

خز‌ل اوسته   

اوچوردو     

سؤز بيناسينا.

23- سونا نوري

 

بوراسي تبريزدير، اؤلولر سناريوسو

جنايت‌لر اؤنونده سوسقونلوق‌لار سرگيسي

اويويان‌لار اوردوسو

بوراسي ان هايلي هارايلي سس باتماسي

مردليك‌لر، ارنليك‌لر ساتماسي

بوتون بوش كاغيذلار اوستونده قلم‌لر ياتماسي

بوراسي اولدوزسوز گؤي آلتيندا، اولدوزلو ساچ‌لارين يولونماسي

و دؤرد مين ايلليك سوموك‌لر بولونماسي

بوراسي ياراسالار، چاققال‌لار قورونماسي

بورادا ساواشماق نه قده‌ر آزادسا، سئويشمك او قده‌ر ياساق

بيرتك سينمالار پرده‌سينده

زيبيل‌لر بيرـ بيرينه سئويرم دئييرلر آنلاشيلماز شكليده

بو شهرده آنجاق كؤپك‌لر اؤزگورجه‌سينه اوپرا قورارلار گئجه‌لر

و آرابا توستولري ياخالانمادان اوينايارلار گوندوزلر

نه چيركين‌جه‌سينه گونش‌له آسفالت‌لار سئويشر

و نه درين‌جه‌سينه بو ميللت آلچاق ياشام‌لارا آليشار

بورانين گؤزه‌ليك‌لريني گؤرمك ايسترسن بير هلي‌كوپتره مينمه‌لي‌سن

اوچماقلا آنجاق بو شهرين «ارك» ائتدييي اسكي‌لييين دويا بيلرسن

 

24-  مدينه گولگون

بئله گئدسه

بو چيچه‌يين گؤزلرينده ياشا باخ

بو چيچه‌يي يانديريبدير غم اودو

زار- زار اؤتن او يارالي قوشا باخ

بئله گئدسه آغلاداجاق بولودو

 

نئجه دؤزسون آنام تورپاق بو درده

بوداق – بوداق يارالانيب آغاجلار

بير يارالي، بير طوفانلي سحرده

بوداغيندان آرالانيب آغاجلار.

 

بو چيناردا گول‌له يئري قارالار

نئجه باخيم بو چينارا ايندي من

چوخ دريندير سينه‌نده‌كي يارالار

دردلرينه قوربان اولوم اي وطن...

 

 

كاروانيمدا آيريليغين كؤچو وار

آنا دئديم، داغ باشيني چن آلدي

بو حسرتي هانسي سيمده چاليم بس؟

غمدن باشقا اوره‌ييمده نه قالدي

ياشيللانار گؤرن نه واخت يولوم بس

 

كاروانيمدا آيريليغين كؤچو وار

بو كارواندا واللاه بير فيل گوجو وار

دئديم دومان كئچر، تئزي- گئجي وار

دومان كئچمير، نئجه راحات اولوم بس

 

او طالئعي، باختي تالان گوللرين

گئج آچيلان، تئز يومولان گوللرين

او داغيلان حشم اولان گوللرين

سوراغيني ايندي كيمدن آليم بس

 

بنؤوشه‌نين گؤزلرينده نمه باخ

قرنفيلين چؤهره‌سينده غمه باخ

كؤورلميشم بندم بيرجه هيمه باخ!

بولود آغلار، قاريشماسين حاليم بس؟

 

بو تورپاغين ايچي غمدير اوزو غم

هئي اويوتدو دييرمان تك بيزي غم

دئديم، كئچر قيش، گؤرمه‌ريك يازي غم

داشدي يئنه غم، من نئجه گولوم بس

 

بو تورپاغين يازيسيدير قارالانيب بو يازيم

نه زاماندير قارالانيب بياضيم

بهر واختي طوفان گؤردو پاييزيم

نئجه سوسوم نئجه راحات قاليم بس؟

 

بير وصالين كؤرپوسونه حسرتم

نه زاماندير آنام، سنه حسرتم

حسرت ايديم، واللاه يئنه حسرتم

من يولومو دئيين هاردان ساليم بس ؟

 

شفق اولوب قاپي- قاپي دوغماسام

ياز سئلي تك باغچالارا آخماسام

آيريليغين آخيرينا چيخماسام

نئجه گولر گونوم، آييم، ايليم بس؟

نئجه آچار باغچامداكي گولوم بس؟