تبریزین قوجامان شاعیری جمشید آغا شیبانی

 رضا همراز

اوز کیچیک حجملی شعرلری ایله سازلی – سوزلو مجلیس لرین بزه یی اولان جمشید آغا شیبانی ائله بو تبریزیمیزین قوجامان شاعیرلریندن اولموشدور . اونون شعرلری ده اوزو کیمی دوزلو و اوره ییه یاتیم دیر لار . بو قوجامان شاعیردن بو گونه کیمی اوچ بایاتی کیتابی اوخوساقدا ؛ آنجاق یالنیز بایاتی شاعیری اولماییب ؛ باشقا ساحه لرده ده دورلو شعرلر قوشا بیلمیشدیر . واختی ایله جمشید آغا شیبانی ایله خاطیره لریندن دانیشدیقدا او ؛ گنج لیک چاغلاری اوووا گئتمه سیندن ائشیدمه لی سوز لر دئمیشدیر . آذربایجانیمیزین گورمه لی یئرلریندن اولان قورو گول حاقدا  بیزیم نسلیمیز ایچون قولاغا دیمه یین صحبت لر ائدیردی . سونرا دونوب دئییردی بونلارین بیر سیراسین شعره چکمیشم . چوخ گویلوم ایسته ییردی بورادا اونون قورو گول حاقدا کی شعرین بیرگه اوخویاق :

قورو گول

ائشیدتدیم قورو گول دوشوبدو بنده

تهراندان بیر باشا یوللاندیم کنده

صمیمی دوست کیمین بوراندا – چنده

چاتدیم گوردوم شاختا ویریب دونوبدو

دوره سینه بیر پارا قوش قونوبدو

+=+

یوللاندیم گولومون آخان یئرینه

کونوللر یاندیریب یاخان یئرینه

سهندی توشلاییب باخان یئرینه

گوردوم حسرت ایله آرزی دیله ییر

دوشونون اوستونده کورپه مه له ییر

=+=

دئدیم کی بیلیره م هاردان گلیرسن

سهند دن ارییب قاردان گلیرسن

داشلاردان توکولوب جاردان گلیرسن

بورانی بیر درین گول ائیله ییب سن

ماحالدا حاصیلی بول ائیله ییب سن

=+=

چینیوین اوستونده ایکی سیرداشین

"شیبلی" ایله " تک آلتی "  الیر گوز یاشین

ساغ یانین ساوالان سهند دیر باشین

دولانیر باشیوا سونالار قازلار

چالینیر دورونده قاوال لار سازلار

=+=

دئدی کی بو قوشلار زینت دیر منه

قویمارام دوشسونلر بورانا چنه

سانارام اونلاری من دنه دنه

اوچولار گزنده قولاقیم سسده

بیر تکی گلمه سه اولارام خسته

=+=

قیشدا کی دونورام اولورام شوشه

سونالار توتولور چکیلیر شیشه

توش گلیر یازیق لار دهشتلی ایشه

بوزلارا یاپیشیب اوچا بیلمیرلر

جانلارین قورتاریب قاچا بیلمیرلر

=+=

صبحه تک قوشلاریم قاناد چالیرلار

آچ قوردلار قانادین سسین آلیرلار

قوشلاردان توتورلار های کوی سالیرلار

جاماعات توکولجک قوردلار قاچیرلار

قان توکن قوردلارا مئیدان آچیرلار

=+=

آداملار قورد کیمین بورا دولورلار

داراشیب قوشلاری بوزدان یولورلار

قوردو قوووب تولکو چاققال اولور لار

دولدورورلار خورجون لاری توربانی

پیشیریرلر قازانیندا شوربانی

=+=

کئچمیشلرده قایدا قارار یوخودو

قیتلیق ایدی آجلار سانی چوخودو

تک اوچو ایدی الده کامان اوخودو

بوندان قدیم منیم کئفیم سازیدی

قوناقلاریم قاطار قاطار قازایدی

=+=

جواب وئردیم قیش گئده جک یاز گله

گوروشووه عاشیق الده ساز گله

اوزولمه یین قاطار قاطار قاز گله

قان توکنین عومرو چاتاجاق باشا

اووچولارین اوخو دیه جک داشا

=+=

یاغی لارین قانون بورنون اوواجاق

اووچولاری ؛ ظالیم لری قوواجاق

سنه گلن بلالری سوواجاق

قصدی بودور سنی دوزگون قورودا

منع ائیله یه توفنگی ده تورودا

=+=

قانون یقین چاتا جاقدیر دادیوا

حاصار چکیب سالاجاقدیر آدیوا

موشدولوق وئر تانیشیوا یادیوا

حفظ اولاجاق سنین گوزل زینتین

واللاه بیل لاه یوخدور گوزل قیمتین .

14/10/69

قوجامان شاعیریمیز هر قسمده شعر دئسه ده ؛ آنجاق اوره یی سئودیی قالیب ائله بایاتی دیر . دئدییمیز کیمی اونون بوگونه کیمی اوچ دفتر بایاتی لاری گون ایشیغینا چیخسادا ؛ هله  بیر قسم بایاتی لاری ایله باشقا شعرلری یئکونلاشمامیشدیر . شاعیر عصریمیزین تای سیز شاعیری رحمتلی اوستاد سید محمد حسین شهریارین وفاتیندا بیر آغی دئییه رک ؛ اوز گنج لیک خاطیره لرین ده بو شعره داخیل ائتمیشدیر . بورادا کونلوم ایسته ردی شاعیریمیز جمشید آغا شیبانی نین اووچو باشلیقلی بیر اوزون شعری ایله بو کیچیک یازیما سون قویوب ؛ قوجامان شاعیره اولو تانری دان جان ساغلاملیغی و نائلیت لر آرزی لایام . دئمه لی یم شاعیر گنج لیک چاغلاریندا اوزو اووچو اولدوغونا گوره بیر چوخ ایتیب – باتمیش اصطلاح لاری بو شعرینده گتیرمیشدیر کی اوزلویونده انترسان دیر . باخین :

اووچو

وطن تکجه سنین دئییل

منیم کی ده اولا بیلمز

بو تورپاقدا تک بیزیم یوخ

نسیل لرین حاقی واردیر

طبیعتین گوزل لیین

بللی دیرکی هامی سئور

بس نه ایچون یاراقلانیب

سولدورورسان گوزل لیگین ؟

ای کونول سوز اوولاییرسان

یاشیل باشی ؛ قلم قاشی

آختاریرسان ساری کوینک

توشلاییرسان قیزیل باشی

سئچمه آتیب اله ییرسن

بیلدیرچینی ؛ سیغیرچینی

بویویورسان قانلارینا

قومرولاری ؛ گوورچینی

ناللاییرسان گوزل کهلیک

چیل کهلیکی ؛ اور کهلیکی

توراجلاری ؛ دویداقلاری

سونالاری ؛ دورنالاری

آتش آچیب سن ویریرسان

موراد قوشون ؛ قارانقوشو

دولانیرسان باغچالاری

دنله ییرسان زاغ چالاری

سونرا دونوب قورودورسان

بزه مه ییه تاقچالاری

بو کووشنین گوزل لییی

تکجه چیچک ؛ لاله دئییل

قاطار قاطار جیران لاری

داغ قویونو ؛ داغ کئچی سی

قیلینج بوینوز تکه لری

آلاکمر ایری قوچو

تولکولری ؛ سووسار لاری

گوزل لیین نیشانی دیر

سایماق ایله باشا گلمز

اونون گوزل بزگ لری

ال آتیرسان طبیعتین گردن بندین ؛ سیرقالارین

یولوب قیریب داغیدیرسان

سالیب سویا آخیدیرسان

اما حاییف دای گورسن میر

قیزیل اوو لار؛ گئچی ؛ تکه

آی لار ایله دولانسان دا

ایزلرینی تاپانماز سان

جیران اتین ؛ مارال اتین

بوندان سونرا دادانمازسان

تندیرلره یاپانمازسان

سنین نوه ن منیم نوه م

نتیجه لر ؛ کوتوکجه لر

بو تورپاقدا حاق دار دیرلار

اونلار گرک بو داغلارین

بولاقلارین ؛ شلاله سین

ازل کی تک گوزل گورسون

نییه گلیب طبیعتین

قولاقلارین جیریق گورسون ؟

نئیچون بئله بو تورپاغین

گوزل لیین وئردین بادا

رحم ائتمه دین هئچ بیر زادا

کیمسه گرک چاتسین دادا

یاشایشی قورودانلار ؟

قورخوم بودور اونلارین دا

امک لری گئدسین ضایا .

تیر 65