اردبیللی راثی

رضا همراز

اردبیلین چاغداش عین حالدا خاطیر حورمته مالیک اولان شاعیرلریندن بیریسی ده رحمت لیک اردبیل لی اکبر راثی اولموشدور . بو بویوک شاعیر گونش ایلی 1300 ده اردبیل ده آنادان اولوب ائله همین شهرده ده بویا -باشا چاتمیشدیر . او ، کهنه اصول ایله اداره اولونان مکتب لرده درس اویره نیب کلاسیک بیر معلوماتا آرخالاناراق ، گوزل شعرلر دئییه بیلمیشدیر . راثی شاعیرلیک دن دولایی خط یازما هنرینه ده مالیک اولان بیر کیمسه ایدی . او ، طبعین بیر چوخ قسم شعرلرده سینایا بیلمیشدیر . نووحه ، طنز ، غزل ، اجتماعی مضمونلو شعرلر و ... ماراقلی دیر کی ، بو ژانرلارین هامیسیندا باش اوجا چیخا بیلمیشدیر . بو جوشغون طبع لی شاعیرین بیر نئچه پارچا شعری رحمتلیک اوستاد یحیی شیدانین توپلادیغی ادبیات اوجاغیندا گلیب و تکرار اولاراق رحمتلی محمد دیهیمین «تذکره شعرای آذربایجان» آنتولوژوسونادا یول تاپمیشدیر . آشاغیداکی شعری واختی ایله بیزه تانینمیش ادبیاتچی رحمتلی اوستاد یحیی شیدا عنایت بویورموشدولار کی اولدوقجا اوز منت دارلیغیمیزی او داهی نین بویوک روحونا بیلدیریب شاعیر راثی یه رحمت دیله ییریک .

 

چاغریلمامیش قوناق

بو شعر 1355 ینجی ایل قاریشقالارین مزاحمتینه گوره یازلمیشدیر :

ناخوانده قوناق قاریشقا قارداش – کیم گلدی سنی چاغیردی گلدین ؟

قنده شکره ائدیرسن حمله – دئیسن کی بولار فاغیردی گلدین

ای قیشلاری خط منکسردن – تشکیل تاپان ابوالعجایب

وار نقشه خلقتونده سایسیز – اسرار عجایب الغرایب

صبحانه – ناهاردا – شامدا – وارسان - دفترده آدوندا یوخدو غایب

سود کاسه سینه دوشوبسن اولما -گولچهره ساغین ساغیردی گلدون

هر ائوده کی دامی دیرکدن اولسا – سن اوردا عزیز و لامکان سان

یئردن گویه دیرماشیرسان اوغلان سازنده ی برقی پلکان سان

وار مدرکون اللهین اوزندن – سن صاحب خانه و دکان سان

آلدون کره نی بالی الیمدن – اوستون گورورم یاغیردی گلدون

صبحانه چائین قاریشدیراندا – گوره م کی اولون چیخی چایمدان

جامدا سحره قالان غذانین – ال چکمه یه جکسن ات پایمدان

هاردان منه مهربان اولوبسان ؟– قارداش - باجیدان عمیم -  داییمدان

نه تحفه گتیرمیسن پایون بوخ – جان جان نه شه له ن آغیردی گلدین

پولسوز لوتولار کیمین یوخون یوخ – صبحه کیمی هر گئجه گزیرسن

هر قابدا شکر پنیر گورنده –سلقه ایله چوپور لادیب ازیرسن

دویدون او زمانکی دولدو معدون – ذلی ... اوزون گوزون بزیرسن

دعوت سیز ائوه گلن دئیل سن – حتما بو ایلین آغیردی گلدین

پیس پیسلی جنازه سین تاپاندا – محکم یاپوشوب قوجاقلاشیرسان

بیر آز کی گو ... گو ... آپاردون – لاشه سینه زور گلور آشیرسان

ایلده نه قدر یئیوب ایچیرسن ؟– دوققوز آیی هئی زومار داشیرسان

هر یئرده غذانی تاپ سوپرتده – باخما بو کبیر صاغیردی گلدین

یاندیم یاناسان قاریشقا یاندیم – گور شاعیره نه الو ویروبسان

تنبل یازانی زرنگ ائدیبسن - بیچاره یه گور نه تور قوروبسان ؟

بورنون دالی یوب گزیرسن آغزین – بدبخته گئجه قان اوتدوروبسان

گورجک سنی قورخودان دئییر گل – ایسلانما یاغیش یاغیردی گلدین .

 

قایناقلار ،ایضاحلار :

1-    ادبیات اوجاغی ، یحیی شیدا ، تبریز نوبل 1364 ، بیرینجی جلد

2-    اوستاد یحیی شیدانین آرشیوی – تبریز

3-    شخصی یادداشتلاریم