یاندیریلان کیتابلار
يانديريلان كيتابلار
رضا همراز
بیلدییمیزه گوره 1325 ینجی ایلین آذر آیی نین 26 ینجی گونو آذربایجانلی لارا چوخ کدرلی ؛ قارا و داریخدیریجی بیر گون اولموشدور .همین گونده میللی حوکومتین بئش گون دئوریلدییندن سونرا آللاهسیز پهلوی رژیمینین امری ایله تورکجه میزده نشر اولان اللرینه گلن کیتابلاری ؛ اوزل لیک له درس لیک لری تونقال قاییریب اوددا یاندیرمیشلار .ائشیدییمیزه گوره او دوورده بو گولونج ؛ عین حالدا آغلامالی ایشه دونیا سویه سینده بیریسی دوداغین دوداغینین اوستوندن گوتورمه یب ؛ اعتراضین بیلدیرمک ایسته مه دی!!
یئنه ساغ اولسون اوز آذربایجانیمیزین شاعیر و یازیچی لاری کی یئری گلمیشکن بو قباحتلی ایشی قینادیلار . آذربایجان خالقی نین بویوک شاعیری صمد وورغون پاریس ده گئچیریلن دونیا باریش قورولتایندا کی 1331 ینجی ایللرده قورولموشدور اشتراک ائدیب ؛ یاندیریلان کیتابلار شعری ایله آذربایجانلی لارین حاق سسلرین دونیایا چاتدیرا بیلمیشدیر . البته صمد وورغون بو شعری 1326-1327 ینجی ایللر آراسیندا قوشوب آنجاق نئچه ایل سونرا اونو تریبون آرخاسیندان اوز گور سسی ایله دونیایا خطاب اوخوموشدور. باشقا شاعیرلردن کی بو قارا ایشه اعتراض ائتمیشلر بیریسی ده ائل شاعیری رحمتلی حبیب ساهیر اولموشدور. بیلریک کی حبیب ساهیردیندار بیریسی اولوب حتی قورآنیمیزی منظوم اولاراق تورکجه میزه چئویرمیشدیر . او گورنده کی الله ؛ امام ؛ پیغمیبر آدی اولان کیتابلاردا بو تونقال لار ایچره آلاولانیرلار گورره ک اوره یی درده گلیب بو آجی ماجرایا توخونوب بئله بیر افاده سی اولموشدور :
بو گونده اودلاديلار آذري كيتابلاري. آه!
بو قانلي فاجيعه دن اولمادي جهان آگاه؟
اويئنگي دونيالي اربابلارين سئوينديردي
سيچان دليك لريني اول ساتين آلان آگاه
البته کی بو گون بیزیم الیمیزه بو اوچ شاعیرین شعری چاتسادا ؛ اینانیریق باشقا شاعیرلریمیزده بو قونولاردا شعر دئمیش ؛ آنجاق ارتجاع قورخوسوندا اونو گیزله دیب هاچان اورتایا چیخماسی بللی دئییلدیر .اما اینانیریق شاعیرلریمیزین دیوانلارینا رجوع ائتسک یقین کی بو قونولاردا راستلاشا بیلریک . بیر نئچه ایل دیر بو گونو اونودماماق دئییه ؛ آذربایجانین ضیالی لاری کیتاب ساتان یئرلره توپلاشیب ؛ تورکجه کیتاب آلیب اونو بیر بیرلرینه پای وئره رک ؛ چالیشیرلار اوز اعتراض لارینی بیلدیرسین لر . ایندی بورادا نیسگیل ائدیرم اونجه صمد وورغونون داها سونرا سهندین شعرینین اوخوجوسو اولوب او قارا گونو بیرداها خاطیره لریمیزده مرور ائدک .
جللاد! سنين قالاق قالاق يانديرديغين كيتابلار
مين كمالين شؤهرتىدير٫ مين اوره يين آرزيسى....
بيز كؤچه ريك بو دونيادان٫ اونلار قالير ياديگار.
هر ورقه نقش اولونموش نئچه اينسان دويغوسو
مين كمالين شؤهرتیدير٫ مين اوره يين آرزيسى....
يانديرديغين او كيتابلار آلوولانير....ياخشى باخ!
او آلوولار شؤعله چكيب شفق سالير ظولمته.....
شاعيرلرين نجيب روحو مزاريندان قالخاراق
آلقيش دئيير عئشقى بؤيوك٫ بير قهرمان ميللته.
او آلوولار شؤعله چكيب شفق سالير ظولمته....
جللاد! منيم ديليمده دير باياتيلار٫ قوشمالار
دئ٫ اونلارى هئچ دويدومو سنين او داش اوره يين؟
هر گرايلى پرده سينده مين آنانين قلبى وار....
هر شيكسته م اؤولادىدير بير موقددس ديله يين
دئ اونلارى هئچ دويدومو سنين او داش اوره يين؟
سؤيله سن مى خور باخيرسان منيم شئعير ديليمه؟
قوجا شرقين شؤهرتىدير فوضولىنين غزلى!
سن مى "ترك خر" دئييرسن اولوسوما٫ ائليمه؟
داهيلره سود وئرميشدير آذربايجان گؤزه لى....
قوجا شرقين شؤهرتىدير فوضولىنين غزلى!
جللاد! يانيب اود اولسا دا٫ كوله دؤنمه ز آرزيلار٫
طبيعتين آنا قلبى قول دوغماميش اينسانى!
هر اوره يين اؤز دونياسى بير سعادت آرزيلار
قانلار ايله يازيلميشدير هر آزادليق دستانى....
طبيعتين آنا قلبى قول دوغماميش اينسانى!
ازل باشدان دوشمنيمدير اوزو موردار قارانليق.....
هر تورپاغين اؤز عئشقى وار٫ هر ميللتين اؤز آدى
كاييناتا ده ييشمه رم شؤهرتيمى بير آنليق
منم اودلار اؤلكه سينين گونش دونلو اؤولادى!
هر تورپاغين اؤز عئشقى وار٫ هر ميللتين اؤز آدى!
نه دير او دار آغاجلارى٫ دئ٫ كيملردير آسيلان؟
اويونجاق مى گلير سنه وطنيمين حاق سسى؟
دايان!....دايان!....اوياق گزير هر اوره كده بير آسلان
بوغازيندان ياپيشاجاق اونون قادير پنجه سى
اويونجاق مى گلير سنه وطنيمين حاق سسى؟
جللاد! سن مى٫ دئ٫ قيريرسان فداييلر نسلينى؟
ميللتيمين صاف قانىدير قورد كيمى ايچدييين قان!
زامان گلير...من دويورام اونون آياق سسينى
شهيدلرين قييام روحو ياپيشاجاق ياخاندان
ميللتيمين صاف قانىدير قورد كيمى ايچدييين قان!.....
بير ورقله تاريخلرى٫ اوتان منيم قارشيمدا
آنام تومريس كسمه دى مى كئيخوسرووون باشينى؟
كوراوغلونون٫ ستتارخانين چلنگى وار باشيمدا
نسيللريم قويماياجاق داش اوستونده داشينى
آنام تومريس كسمه دى مى كئيخوسرووون باشينى؟
سور آتينى٫ دؤرد نالا چاپ! مئيدان سنيندير ....آنجاق
من گؤروره م آل گئيينيب گلن باهار فصلينى....
قوجا شرقين گونسشیدير يارانديغيم بو تورپاق
من يئتيرديم آل بايراقلى اينقيلابلار نسلينى
من گؤروره م آل گئيينيب گلن باهار فصلينى!
١٩٤٧
من رضا همراز صاحب این وبلاگ تاکنون حدود پانصد مقاله بلند و کوتاه به دو زبان ترکی و فارسی نوشته ، در چندین کنگره حضور یافته ،چندین کتاب ام چاپ و نشر شده اند و چندین کتاب چاپ نشده و یا آماده چاپ دارم .ایمیل من چنین هست: